
Üretim sürecinde asfalt plentlerinde yapılması gereken kırma, eleme, taşıma, kurutma, karıştırma ve yükleme işlemleri sırasında önemli miktarda toz salınımı meydana gelir. Açık alanlarda rüzgar etkisi nedeniyle açıktaki agrega depolama alanları, konveyör bantlar ve agrega transfer noktaları da yüksek miktarda toz kaynağı olabilir.
Agreganın ısıtıldığı kurutucularda toz ile birlikteyanma kaynaklı kükürtdioksit, karbon monoksit ve azot oksitler gibi istenmeyen gazlar ile bitümlümalzemenin ısıtılmasıyla ortaya çıkabilecek zararlı organik maddelerde de oluşur.
Bitümlü malzeme ısıtılırken kullanılan kızgınyağ kazanlarından da yakıt türüne bağlı olarak yanma kaynaklı toz ve gaz kirleticiler oluşur.
Agrega üretiminin de gerçekleştirildiği entegre tesislerde kırma-eleme işlemleri sonucundatoz salınımı oluşacaktır. Yani taş ocağındaki delme, patlatma işlemleri, yükleme-boşaltma, kırma- eleme işlemleri ile malzemelerin açıkta taşınması ve depolanması faaliyetleri de bir toz salınımı kaynağıdır.
EMİSYONU AZALTMA VE KONTROL ALTINA ALMA YOLLARI
Hem entegre asfalt tesisleri hem de entegre olmayan tesisleri için temel kirletici tozdur. Toz toplama sistemleri ile tozlar toplanıp bir toz filtreleme sisteminden geçirilerek toz emisyonu azaltılabilir. En çok tercih edilen filtreleme sistemi torba filtrelerdir. Bunun dışında elektrostatik filtreler ve sulu toz kontrol sistemleri de kullanılabilir.
Bunun dışında agregan taşıma bantlarında oluşacak toz salınımları kapalı bant sistemleri kullanılarak azaltılabilir. Toz filtreleme sisteminde tutulan tozlar filler malzeme olarak tekrar üretimde kullanılmakta ve ekonomik bir katkı sağlamaktadır.
Gaz salınımının azaltılması için, kurutucu döner fırınlarda kurutma ve ısıtma işlemleri, kaliteli yakıtlar ve yakma sistemleriyle yapılmalıdır. Atık gazların ısı enerjisi tekrar geri kazanılmalı ve kurutma sisteminde kullanılmalıdır. Bu fırınlarda oluşacak toz salınımları da mevcut toz toplama sistemiile filtre edilmelidir veya bağımsız bir toz kontrol sistemi kurulmalıdır.
Agrega, bitüm ve diğer katkıların karıştırıldığı mikserlerde, kamyona yükleme sırasında ve bitüm dolumu esnasında buharlaşan organik bileşiklerin toplanması ve arıtılması tavsiye edilir.
Drum mix (sürekli karışım) asfalt plenti kurutucularında ve geri dönüşüm asfalt kullanan tesislerde, bitümlü malzemenin ısıtılması sonucunda organik zararlı maddeler oluşacaktır. Oluşan salınım miktarına bağlı olarak kontrol teknikleri uygulanabilir.
Ayrıca üretim alanlarında toz salınımının azaltılması için tesis içi yollar kaplamalı olmalı, temizlenmeli ve toz bastırma uygulanmalıdır. Ayrıca depolama alanlarında rüzgar kesici perdeler ve toz bastırma sistemleri kullanılmalıdır. İnce malzemeler mümkün olduğunca kapalı alanlarda depolanmalıdır.
Toz salınımının azaltılması ve kolayca kontrol edilebilmesi için kırma-eleme faaliyetlerinin tamamen kapalı alanlarda gerçekleştirilmesi tavsiye edilir.
İzolasyonlu bitüm tanklarının ısıtılması için bir seçenek olarak elektrik enerjisi tercih edilebilir.