Taş Mastik Asfalt imalatı asfalt betonu gibidir. Yüksek oranda iri taneli agrega bileşime dahil edileceğinden dolayı iki ön dozaj silosu kullanılması gerekebilir. İri taneli agregaların yüksek oranından dolayı, sıcak eleme üst eleklerinde daralma oluşma ihtimalinden dolayı, eleme işlemi sağlıklı olmayabilir.
Polygon Mach olarak üretimini yapmakta olduğumuz asfalt plentlerde olduğu gibi plentin dozaj ve elek kapasitesi ile amaçlanan üretim kapasitesi uyumlu olmalıdır. Taş Mastik Asfalt’daki düşük orandaki ince taneli agrega, kurutucu (dryer) içerisinde, iri taneli agregaların etrafında kalın bir katman oluşturmadığından, agregalar direkt olarak ateşe maruz kalıp aşırı ısınmaktadır.
Taş Mastik Asfalt üretimi esnasında, agrega sıcaklığının istenilen seviyede kalmasını sağlamak gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, üretimi tamamlanmış karışımın sıcaklığıdır ve bu sıcaklık 170 °C dereceyi geçmemelidir.
Stabilize edici ilave malzemeler niteliklerine göre özenle asfalt bileşimine ilave edilmelidir. İlave malzemesinin oranı ve bileşimdeki homojen dağılımı, karışımın ve dolayısıyla dökülen katmanın kalitesini büyük oranda etkilemektedir. İlave malzemelerin teslim edildiğindeki homojenitesi ve kalitesi depolamada ve imalat esnasında da korunmalıdır.
İlave malzemeler demet olarak karışıma verilecekse, demetlerin boyutları mikserin kapasitesine uygun olmalıdır. Depolamada ve imalat sırasında organik fiberlerin nem almamasına dikkat edilmelidir. Meydana gelebilecek herhangi bir topaklanma, karışımdaki homojen dağılımı etkileyecektir.
İlave malzemelerin karışıma dahil edilmesi genelde uygun ekipmanlarla ve otomatik olarak gerçekleşmektedir. Bazı ekipman üreticileri farklı ilave malzemeler için değişik dozajlama sistemleri sunmaktadır. Yapılacak üretim eğer düşük miktarda ise katkı malzemeleri kapaktan manuel olarak da karışıma ilave edilebilir.
İlk başta bağlayıcı malzeme geniş yüzey alanına sahip iri taneli, kaba agregaların yüzeylerine yapışır. İlave malzemelerin eşit dağılımı, homojen bir karışım için büyük önem taşımaktadır. Karışıma ilave edilecek katkı malzemeleri konusunda üreticilerin verileri mutlaka dikkate alınmalıdır. Fiberlerde dikkat edilmesi gereken asıl önemli olan konu ise bunların karışımdaki dengeli dağılımının, ilave karıştırma süresinde (bağlayıcının ilavesinde ve ondan sonraki karıştırma anında) gerçekleşmesidir.
Kuru ön karıştırmanın gerekenden daha uzun süre yapılması, fiberlerin tozlaşmasına (fillere dönüşmesine) sebep olabilir. Pellet halindeki organik fiberler değişik yoğunluklara sahip olduklarından, kuru ön karışım zamanı topakları çözme de yeterli olmayabilir. Organik fiberlerin çözülümü ve homojen dağılımı zaman zaman kontrol edilmelidir.
Kuru karışım içerisinde topakların dengeli dağılımı için, gerekli olan en uygun karıştırma zamanının belirlenmesi, ön karışım ve son karışım zamanlarındaki üretim veriminin düşmesini önemli oranda eliminize eder.
Depolama ve Nakliye
Diğer asfalt tiplerinde olduğu gibi taş mastik asfaltlar da uzun süre silolarda bekletilmemelidir. Uzun süre silo içinde bekleyen malzeme içerisinde ki bağlayıcı madde olan bitüm, olumsuz değişimlere maruz kalabilir.
Taşıma araçlarının yükleme rampaları temiz olmalıdır. Asfaltın rampalara yapışmasına meydan vermemek için yalnızca asfalta zarar vermeyen çözücüler uygulanmalı ya da hafif bir su tabakası kullanılmalıdır.
Motorin kullanımı, karışımın kalitesini olumsuz yönde etkileyeceğinden dolayı ve çalışma güvenliği açısından yasaktır. Nakliye araçlarının üstüne, asfaltın soğumasını ve malzemenin havadaki oksijenle temasa geçmesi sonucunda bağlayıcı madde sertleşmesini engellemek için, yaz mevsimi de dâhil, sürekli olarak rüzgâr geçirmeyen örtü ile örtülmelidir. Küçük ölçekli işlerde veya düşük randımanla çalışmalarda ısı yalıtımlı kamyon üstü tanklar veya yatay bantlı ısıtma kazanlı römorklar çok uygundur.
Uzak taşıma mesafelerinde karışım soğumasını engellemek için karışımın yüksek ısıda üretilmesi kesinlikle yanlıştır. Bağlayıcı ile karışım malzemenin taşıma ve serim esnasında ayrılma ve akması halinde bağlayıcı malzeme sertleşir. Bu ise sıkıştırma sürecinde problem yaşanmasına sebep olur.
İmalat, taşıma ve serim süreci birbiriyle uyumlu olarak gerçekleştirilmelidir. İyi bir planlama ile taşıma araçlarının bekleme zamanını kısaltabilir ve bununla direkt bağlantılı olan karışım malzemenin sıcaklık kayıplarını önleyebiliriz.
Ayrıca asfalt serici çalışmasında bekleme süreleri oluşmamalı. Sürekli olarak ilerleyen asfalt serici çalışması, düzenli sıkıştırma ve sağlıklı yüzeysel tabaka için ön koşuldur.
Serim Ve Sıkıştırmada Dikkate Alınması Gereken Kurallar
Taş Mastik Asfalt, asfalt serici kullanılarak sorunsuz olarak serilmelidir.
*Karışım ısısı asfalt serici kazanında eşit şekilde dağılmalıdır. B50/70, B70/100 veya PmB 45 asfalt bitümlerinde ısı 150 °C den düşük olmamalıdır. Bu arada asfalt serici kazanının uzak köşelerinde soğuk malzeme kalmamalıdır.
*Kullanılan asfalt sericinin serme hızı malzemeyi fazla sıkıştırmayacak ve çarpma vibrasyonu oluşmayacak şekilde ayarlanmalıdır.
*Presleme hemen ve silindir, asfalt sericiye çok yakın tutularak yapılmalıdır. Serilen her asfalt serici şeridi için minimum iki silindir gereklidir.
*Silindirli pres uygulaması 9 tondan daha ağır tandem veya 3 tekerli silindirlerle yapılmalıdır
*Titreşimli press yeterli malzeme sıcaklığında ve statik bir baskıdan sonra yapılmalıdır.
*Tabaka ısısı 100°C altına indikten sonra titreşimli sıkıştırma yapılmaz. Katman kalınlığı 2 cm´den az ve alt tabakası sert tabakalara, (beton, taş kaplamaları v.b.) gevşemelere veya agrega kırılmasına sebep olduğundan vibrasyonlu sıkıştırma yapılmaz.
*Lastik tekerlekli silindirler Taş Mastik Asfalt sıkıştırması için uygun değildir.
*Taş Mastik Asfalt´nın tamamlanması için gerekli olan el işçiliği çabuk ve asfalt sericiyle eş hızda gerçekleştirilmelidir. Silindirle sıkıştırma, serme işleminden hemen sonra yapılmalıdır.
*Asfalt sericinin otomatik olarak uyguladığı ön sıkıştırma, tabakanın serme kalınlığı için dikkate alınmalıdır.
*Verilen minimum değerler, edinilen tecrübeler sonucu değerlendirmeye tabi tutulabilir ve istisnai durumlarda kullanılmalıdır. Normal durumlarda tabaka kalınlığı hiçbir yerde en alt değerin altına düşmemelidir. Ek ve bağlantı yerlerine özellikle dikkat edilmelidir
Satıh İşlemleri
Serpilecek malzeme miktarı genelde 1 ile 2 kg/m² dir. 1 ile 3 mm arası tane ebatları ile tozu alınmış ve hafif bitümle kaplanmış 0,25 ile 2 mm’lik kırılmış kum kullanılması yaygınlaşmıştır. 2 ve 5 mm arası kırılmış mıcır fazla desibel seviyesinden dolayı kullanılmamalıdır.
Serpilecek malzeme ya asfalt sericinin hemen ardından ya da ilk silindir geçişlerinin arasında; yeteri kadar sıcak ve bağlayıcı özelliğe sahip katman üzerine uygulanmalıdır.
Düzgün bir yüzey elde etmek için serpici makina kullanılması şarttır.
Serme, sıkıştırma ve son işlemlerden sonra kaplama katmanının soğuması için en az 24 saat sonra trafiğe açılmalıdır. Bu süre beklenmeden trafiğe açılması kaplama tabakasının deforme olmasına ve tekerlek izi oluşmasına sebebiyet verecektir.
Malzeme ısıtıcıdan alındıktan sonra sarsıcı bir hareketten kaçınılarak, ters çevrilerek boşaltılmalı ve tartılmalıdır. Bu işlem 10 saniye gibi bir süre içinde tamamlanmalıdır.
